Wypadek, zderzenie, szok. I nagle — sprawca ucieka. Nie ma danych, nie ma numeru rejestracyjnego, nie ma kontaktu. Dla wielu poszkodowanych to koniec nadziei na jakiekolwiek odszkodowanie. Tymczasem prawo przewiduje możliwość dochodzenia roszczeń nawet w tak trudnych sytuacjach.
W tym artykule wyjaśniamy, co można zrobić, gdy sprawca zbiegł z miejsca wypadku i nie można ustalić jego tożsamości — oraz czy i na jakich zasadach przysługuje świadczenie z OC sprawcy lub Funduszu Gwarancyjnego.
Czy ucieczka sprawcy wyklucza odszkodowanie z OC?
W pierwszej kolejności:
jeśli ustalono tożsamość sprawcy (np. dzięki świadkom, monitoringowi, śledztwu), a jego pojazd miał ważne OC — odszkodowanie przysługuje na standardowych zasadach. Zgłasza się je do jego ubezpieczyciela.
Ale jeśli:
- sprawca nie został zidentyfikowany,
- uciekł i nie pozostawił danych,
- nie wiadomo, czy w ogóle miał OC,
…wtedy sprawa wygląda inaczej — ale nie jest przegrana.
Fundusz Gwarancyjny – co to takiego?
W takich sytuacjach z pomocą przychodzi Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG) – instytucja powołana do wypłaty świadczeń:
- w przypadku wypadków spowodowanych przez nieznanych sprawców,
- w razie braku ważnego OC u sprawcy,
- gdy ubezpieczyciel sprawcy upadł lub został wykreślony z rejestru.
Podstawą działania UFG jest ustawa z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych… (Dz.U. z 2022 r. poz. 2277).
Kiedy Fundusz Gwarancyjny wypłaci odszkodowanie?
UFG wypłaca świadczenie w przypadku szkód osobowych, jeśli:
- doszło do obrażeń ciała, rozstroju zdrowia lub śmierci,
- sprawca jest nieznany i nie ma możliwości ustalenia jego danych,
- zdarzenie miało miejsce na terytorium RP,
- zgłoszenie zostało dokonane w terminie (najlepiej niezwłocznie, choć przepisy wskazują ogólne terminy przedawnienia roszczeń).
➡ W przypadku szkód osobowych (np. złamania, urazu, śmierci bliskiego) — odszkodowanie i zadośćuczynienie mogą być wypłacone mimo braku sprawcy.
➡ W przypadku szkód majątkowych (np. zniszczony samochód) – UFG wypłaca odszkodowanie tylko wtedy, gdy równocześnie wystąpiła szkoda osobowa (np. uraz kierowcy, pasażera).
Co można uzyskać z Funduszu Gwarancyjnego?
UFG wypłaca takie same rodzaje świadczeń, jak ubezpieczyciel OC sprawcy:
- zadośćuczynienie za ból i cierpienie,
- odszkodowanie za koszty leczenia i rehabilitacji,
- zwrot utraconych zarobków,
- renta z tytułu zwiększonych potrzeb lub niezdolności do pracy,
- w przypadku śmierci: zwrot kosztów pogrzebu, odszkodowanie dla bliskich.
Warunkiem wypłaty jest udowodnienie, że szkoda powstała w wyniku wypadku komunikacyjnego, i że miała miejsce szkoda osobowa.
Jak wygląda procedura zgłoszenia szkody do UFG?
- Zgłoszenie odbywa się przez dowolnego zakładu ubezpieczeń, który ma uprawnienie do zawierania umów OC posiadaczy pojazdów (np. PZU, Warta, Ergo Hestia).
- Wybrany ubezpieczyciel prowadzi postępowanie likwidacyjne w imieniu UFG.
- Należy dostarczyć:
- dokumentację medyczną,
- dowody poniesionych kosztów,
- zeznania świadków, zdjęcia, opisy sytuacji,
- zaświadczenia lekarskie, opinie.
Im więcej danych i dowodów – tym lepiej. UFG bada każdy przypadek indywidualnie.
Ile się czeka na decyzję i wypłatę świadczenia?
Zgodnie z ustawą, Fundusz ma obowiązek:
- wypłacić świadczenie w terminie do 30 dni od dnia ustalenia stanu faktycznego,
- jeśli sprawa jest skomplikowana – do 90 dni od zgłoszenia,
- o każdej zwłoce należy poinformować poszkodowanego pisemnie.
W praktyce, jeśli dokumentacja jest kompletna, świadczenia są wypłacane w ciągu 1–3 miesięcy.
Co zrobić, jeśli policja nie zna sprawcy?
Warto:
- zebrać dane od świadków (telefony, zeznania),
- zabezpieczyć nagrania z monitoringu (stacje paliw, sklepy, skrzyżowania),
- zgłosić wypadek na policję i domagać się dochodzenia,
- wystąpić do UFG przez dowolnego ubezpieczyciela z dokumentacją szkody.
Nie trzeba znać sprawcy, by otrzymać świadczenie – ale trzeba wykazać, że szkoda powstała w okolicznościach kwalifikujących się jako zdarzenie drogowe z winy osoby trzeciej.
Podsumowanie: brak danych sprawcy nie oznacza, że zostajesz sam
Choć sytuacja, w której sprawca ucieka, wydaje się beznadziejna — prawo przewiduje ochronę osób poszkodowanych.
Dzięki działalności Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego możesz uzyskać rekompensatę nawet wtedy, gdy nie udało się ustalić tożsamości winnego.
Pamiętaj:
- Zgłoś zdarzenie jak najszybciej.
- Zbierz wszystkie możliwe dowody.
- Nie czekaj, aż „ktoś coś załatwi” – działaj sam lub z pomocą bliskich.
Masz prawo do odszkodowania i zadośćuczynienia — nawet jeśli sprawca uciekł.
To prawo wynika wprost z polskiego systemu ochrony poszkodowanych i obowiązuje na mocy ustaw.
